Od Redaktora
Temat budowy w Polsce elektrowni jądrowej wraca jak bumerang od wielu już lat. O ile z „atomówki” na brzegu Jeziora Żarnowieckiego nic nie wyszło i jedynym dzisiaj reliktem po rozpoczętej inwestycji są fundamenty częściowo zalane wodą – co doskonale widać na zdjęciu na okładce „Pomeranii” – o tyle bieżące działania decydentów przybliżają nas coraz bardziej do atomu.
Choć słowa atom, elektrownia atomowa lub zamiennie elektrownia jądrowa budzą w niektórych obawę, w rzeczywistości jest to stabilne źródło energii elektrycznej, które nie emituje szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi i zwierząt gazów i pyłów. Sama zaś budowla to zaawanasowany technologicznie obiekt.
Oczywiście żadna tego rodzaju inwestycja nie posiada jedynie zalet. Po stronie negatywnych skutków budowy elektrowni jądrowej można zapisać choćby ingerencję w środowisko naturalne nadmorskiego rejonu Kaszub i straty z tym związane, które mogą ponieść mieszkańcy i lokalni przedsiębiorcy. I tu z pewnością potrzebny jest odpowiedni program osłonowy, o którym mówi choćby pomorski marszałek, cytowany w artykule „Elektrownia jądrowa na Kaszubach”, który publikujemy na łamach tego numeru „Pomeranii”.
O tym, że w sąsiedztwie elektrowni jądrowej można mieszkać, prowadzić działalność gospodarczą i w dodatku przyciągać turystów, świadczy przykład elektrowni hiszpańskich, o czym przypominamy w artykule z 2013 roku „Jak to wëzdrzi w Szpanii?”.
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań w 2021 roku przypadł na okres, w którym dominującym w społeczeństwie tematem było zagrożenie związane z pandemią COVID-19. Z tego też powodu zaplanowany pierwotnie na trzy miesiące spis z mocy ustawy przedłużono o kolejne trzy miesiące. Jak przekonywał wówczas ustawodawca, chodziło o zapewnienie możliwości zbierania danych od osób fizycznych objętych spisem powszechnym w miesiącach letnich 2021 roku, kiedy można było spodziewać się znacznego spadku liczby zachorowań, do czego bezpośrednio przyczynić się miały powszechne szczepienia przeciwko COVID-19.
Na ostateczne wyniki przyszło nam czekać długo, choć zaprezentowane w ubiegłym roku przez Główny Urząd Statystyczny wstępne wyniki spisu w odniesieniu do Kaszubów okazały się dużym zaskoczeniem. Pierwsze, co rzuciło się w oczy, to spadek liczby deklaracji tożsamościowych w stosunku do poprzedniego spisu z 2011 roku aż o ponad 22 proc. O ponad 17 proc. zmalała z kolei liczba osób deklarujących, że posługują się językiem kaszubskim.
Z uwagi na wzrastającą liczbę dzieci i młodzieży uczących się języka kaszubskiego, co można by powiązać choć częściowo ze wzrostem świadomości tożsamościowej (uczę się języka kaszubskiego, mówię po kaszubsku, czuję związek z kaszubszczyzną), liczyliśmy na poprawienie wyników z 2011 roku.
Michał Kargul w prezentowanym na łamach „Pomeranii” artykule „Tożsamość regionalna. Perspektywy” komentuje: „Trudno dziś szacować, na ile te budzące emocje spadki są wynikiem zachodzących procesów społecznych, a na ile efektem zawirowań metodologicznych samego spisu”.
Z pewnością potrzebna jest fachowa i wszechstronna analiza rezultatów spisu, która pozwoli zrozumieć, skąd wzięły się takie, a nie inne dane. W dalszej perspektywie zapewne trzeba będzie zastanowić się, co zrobić, aby wyniki kolejnego spisu powszechnego w kwestii kaszubskiej nikogo już nie zaskoczyły.
Wielkimi krokami zbliża się koniec roku, który w naszym kaszubsko-pomorskim kalendarzu obfitował w wiele wydarzeń – wspomnę tylko te największe, jak Światowy Zjazd Kaszubów, który w lipcu odbył się w Kartuzach, Walne Plachandry w Pelplinie czy Jarmark Kaszubski w Gdańsku.
W listopadzie z kolei już po raz ósmy uczestniczyliśmy w Kaszubskim Meczu w gdańsko-sopockiej Ergo Arenie. Zważywszy na rekordową w tym sezonie frekwencję (ponad 8 tys. kibiców), także to wydarzenie należałoby oznaczyć kategorią największych. Gros widowni stanowiły dzieci, młodzież oraz opiekunowie z kaszubskich szkół, którzy przybyli na Ergo Arenę za sprawą swojego uczestnictwa w konkursie plastycznym w ramach akcji „Aktywne Kaszuby”, zorganizowanym przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie oraz Stowarzyszenie Trefl Pomorze. Mecz koszykówki był okazją do wręczenia nagród laureatom VIII edycji konkursu, którego tematem był tegoroczny patron roku ZKP – Antoni Abraham.
Także w listopadzie poznaliśmy laureatów XXII Dyktanda Kaszubskiego zorganizowanego w Chmielnie, a w słupskim ratuszu zaprezentowano wystawę „Książę się żeni! Ślub Bogusława X i Anny Jagiellonki”, którą poprzedzono prelekcją z udziałem pomysłodawcy tego wydarzenia Zbigniewa Talewskiego z Fundacji Naji Gochë.
O wspomnianych listopadowych wydarzeniach piszemy na łamach grudniowej „Pomeranii”.
Skry Ormuzdowe 2023
Do 10 stycznia 2024 r. można zgłaszać kandydatów do Skry Ormuzdowej za rok 2023. Nagroda ta jest przyznawana od 1985 r. przez kolegium redakcyjne i zespół redakcyjny „Pomeranii” – za szerzenie wartości zasługujących na publiczne uznanie, pasje twórcze, propagowanie kultury kaszubskiej i innej pomorskiej, działania bez rozgłosu, przezwyciężanie trudnych środowiskowych warunków, społeczne inicjatywy w dziedzinie kultury.
Kandydatów do Skry Ormuzdowej 2023 (z krótkim uzasadnieniem dokonanego wyboru) można zgłaszać listownie na adres redakcji „Pomeranii” (ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk z dopiskiem „Skra Ormuzdowa 2023”) lub mailowo na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
Fundusz Stypendialny im. Izabelli Trojanowskiej
Do 10 stycznia 2024 r. będą przyjmowane wnioski o przyznanie Stypendium im. Izabelli Trojanowskiej na rok 2024 dla młodych osób podejmujących pracę w zawodzie dziennikarza, pochodzących z Kaszub i szczerze zaangażowanych w działania na rzecz rozwoju swojej małej ojczyzny.
Wnioski można składać listownie na adres redakcji „Pomeranii” (ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk z dopiskiem „Fundusz Stypendialny 2024”) lub mailowo na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Prosimy o dołączenie do wniosku materiałów dokumentujących dotychczasową pracę dziennikarską. O stypendium mogą się ubiegać osoby zajmujące się tematyką regionalną i mające pewien dorobek dziennikarski.
