Szczegóły

Utworzono: poniedziałek, 28, styczeń 2013 13:33

Audiobook „Ò panu Czôrlińsczim"

Rôczimë do pòstãpnégò kaszëbsczégò aùdiobooka. Tomôsz Fópka przërëchtowôł dokôz H. Derdowsczégò „Ò panu Czôrlińsczim, co do Pùcka pò sécë jachôł”.

Szczegóły

Utworzono: poniedziałek, 28, styczeń 2013 13:16

Z Gòdama parłãczi sã wiele kaszëbsczich zwëków, niechtërne z nich są ùtrzëmòwóné do dzys, jiné są ju blós zapisã żëcô naszich przodków. Baro bògatô w zwëczi je wilëjô Bòżégò Narodzeniô. 

Òb czas wilijnégò wieczoru òsoblëwą òpiekã sprawùje sã nad zwierzãtama, chtërne dostôwają lepszé jak na co dzéń jestkù, a w pôłniowim dzélu Kaszub bëdło dostôwało téż òkrëszënë wilijnégò chleba, wszëtkò to zgódno z pòwiedzenim chòwa mùszi dostac swòją Gwiôzdkã. Pòmieszczenia, w chtërnëch mieszkają zwierzãta, są tegò dnia òsoblëwie dbało czëszczoné. Skądka taczi zwëk? Stara ò zwierzãta bierze sã z chrzescyjańsczi tradicji, pòdług jaczi te stwòrzenia bëłë swiôdkama ùrodzeniégò Zbawicela i jakno pierszé Gò tczëłë. Tak jak w òglowòpòlsczi tradicji, na Kaszëbach òpòwiôdô sã ò zwierzãtach gôdającëch w Wilëjã lëdzczim głosã i ò tim, że człowiek, chtëren to ùczëje, wnet pòtemù ùmrze.

Przez całi dzéń lëdze mielë starã ò wstrzimiwanié sã òd jedzeniégò. Wilijnô wieczerza, pòdôwónô pò zôpadze słuńca, bëła téż pòstnô i dosc biédnô. Znakã do ji zaczãcégò je pòjawienié sã pierszi gwiôzdë na niebie. Nôpierwi kôrmioné bëłë dodomòwé zwiérzãta. Gbùr sprôwdzôł, czë dobrze òstało napôloné w piéckù, bò doch w nocë mô sã narodzëc Dzecuszkò Jezës, tej je mùsz zadbac ò to, żebë nie miarzło. Pò skùńczenim tëch dzejaniów wiérny sôdelë do wilijnégò stołu. W zestôwk wieczerzë wchôdałë przede wszëtczim groch, szabelbón, mak, bùlwë, kapùsta, sëszoné grzëbë i brzôd. Jedzoné bëłë klusczi z tartim makã i brzadowim sëszã, a téż kapùsta z grzëbama. Na całëch Kaszëbach tegò dnia jedzoné bëłë sledze, a w nadmòrsczim dzélu abò w òkòlim jezór téż wiele jinych zortów rëbów szëkòwónëch na rozmajité spòsobë. Na Nordze wilijnym smaczkã béł gòtowóny wãgòrz z klóskama i krëszkama abò solony wãgòrz z pùlkama. Kaszëbsczé gòspòdinie przërëchtowiwałë wilijną wieczerzã skłôdającą sã z sédem, dzewiãc abò dwanôsce jôdów.

Czytaj więcej: Gòdowé zwëczi

Szczegóły

Utworzono: piątek, 07, grudzień 2012 09:01

Ukazał się grudniowy numer "Pomeranii" z dodatkiem "Stegna"

II Gòdowé żëczbë
III Reklama – Radio Gdańsk, prenumerata Pomeranii, Telewizja TTM
IV Reklama - Energa

2. Od redaktora
Znany pomorski artysta Marian Kołodziej, mówiąc o jednej ze swych monograficznych wystaw „Zdarzyło mi się w Gdańsku”, dodawał „koło Kartuz”. Znaczenia Gdańska dla Pomorza nikt chyba nie zamierza negować, ale w tym roku warto zwrócić szczególną uwagę także na miasto w samym sercu Kaszub. Kończą się tam właśnie obchody sześćset trzydziestej rocznicy ufundowania klasztoru braciom z praskiego domu zakonnego kartuzów, co dało początek dzisiejszemu miastu. Niektórzy mówią, że Kartuzy są „w cieniu kolegiaty”, ale trzeba przyznać, że nawet gdyby tak było, to po ostatnich pracach w tej świątyni i wokół niej jest to cień wyjątkowo piękny i dostojny.
Swoją rocznicę powstania – bardziej okrągłą, bo osiemsetną – świętuje też w tym roku Żukowo, nekropolia księżnych kaszubsko-pomorskich. Józef Belgrau na łamach „Pomeranii” przypomina początki Żukowa, które podobnie jak Kartuzy swój rozkwit zawdzięcza zakonowi.
Obie te miejscowości przez wieki wywierały ogromny wpływ zarówno na duchowe, jak i kulturalne oraz gospodarcze życie sporej części Pomorza. Czy tak jest i dzisiaj? Działaniom podejmowanym przez kartuskie instytucje upowszechniania i tworzenia kultury przyjrzymy się w tym numerze, a do „stolëcë kaszëbsczégò wësziwkù” wrócimy w styczniu.
A jako że to ostatni numer naszego miesięcznika w tym roku (Roku Młodokaszubów), chcemy gorąco podziękować naszym Czytelnikom za to, że byli z nami i nie tylko czytali to, co publikujemy, ale i pisali do nas, telefonowali z pochwałami i uwagami – na każdym kroku dawali znać, że traktują „Pomeranię” jako swoje pismo, na którym im zależy. Jesteśmy Państwu za to bardzo wdzięczni. Mamy nadzieję, że w nowym 2013 roku – jubileuszowym dla naszego pisma, które będzie świętować 50-lecie – ta współpraca, czyli współtworzenie „Pomeranii” będzie trwać i się rozwijać.
Dariusz Majkowski
 

Czytaj więcej: Grudniowy numer "Pomeranii"